پنج تلنگر به منظور افزایش مشارکت خیرین
این مقاله با عنوان «کمک‌های بشر دوستانه با پنج تلنگر» در روزنامه‌ی دنیای اقتصاد توسط امین کریمی (پژوهشگر اقتصادی) در روزنامه دنیای اقتصاد منتشر شده است. مطالب منتشر شده در ادامه، حاصل تلاش و تحلیل‌های نویسنده اثر بوده و مرکز برنامه ریزی راهبردی و توسعه منابع دانشگاه مطالب مطرح شده را تایید یا رد نمی‌نماید.
کمک‌های بشر دوستانه با پنج تلنگر
امین کریمی/ کارشناس مرکز برنامه ریزی راهبردی و توسعه منابع
ایجاد حس رضایتمندی در خود، ادای دین، کسب اعتبار، دوری از حس گناه و … انگیزه‌های کمک‌های خیرخواهانه را شکل می‌دهند. در مقابل، بی‌اعتمادی به دریافت‌کننده کمک، درآمد کم، مسوولیت‌گریزی و… از جمله عوامل کاهش پرداختی‌های نیکوکارانه است. سوالی که مطرح می‌شود اینکه چگونه می‌توان موارد ترغیب‌کننده را شکل داد و از انگیزه‌های بازدارنده جلوگیری کرد.
اقتصاد رفتاری (Behavioral economics) تلاش کرده است تا با بهره‌گیری از دانش روان‌شناسی و یافته‌های علم اقتصاد به این سوال پاسخ دهد. در یک تقسیم‌بندی دیگر از انگیزه‌های خیرخواهانه، می‌توان خیرین را به دو گروه کوتاه‌مدت و بلندمدت تقسیم کرد. در دسته کوتاه‌مدت، انگیزه فرد به‌صورت آنی شکل می‌گیرد که در آن برنامه هدفمندی برای کمک توسط خیر وجود ندارد. همین‌طور احتمال اینکه نسبت به کمک گیرنده آگاهی داشته باشد بسیار پایین است. دسته دوم خیرینی هستند که پرداختی‌های خود را در دوره‌های مشخص و با آگاهی کافی از دریافت‌کننده انجام می‌دهند. به‌طور معمول بیشتر کمک‌ها توسط دسته کوتاه‌مدت صورت می‌گیرد. در نوشتار حاضر تلاش شده است تا پنج تلنگر (Nudge) اثرگذار در حوزه خیریه‌ها و چگونگی بهره‌گیری از آنها تشریح شود. این تلنگرها محدود به خیرینی می‌شود که در دسته کوتاه مدت جای می‌گیرند و از بیان تلنگرهای مرتبط با دسته بلندمدت به دلیل اختصار متن پرهیز شده است.
این پنج تلگر اساسی شامل موارد زیر است:
- ساده‌سازی
- بازخورد سریع و همراه با احساس
- بهره‌گیری از هنجارهای اجتماعی
- سوق دادن افراد به سمت نقش سازنده
- روشن ساختن جوانب موثر بر انتخاب